"گیربکس خورشیدی زیروبگلش" (Zero Backlash Planetary Gearbox) به گیربکس‌های خورشیدی اطلاق می‌شود که با دقت بسیار بالا ساخته شده‌اند تا لقی یا بازی بین دندانه‌های چرخ‌دنده‌های خود را به حداقل برسانند یا تقریباً حذف کنند.
اصطلاح "زیروبگلش" (Zero Backlash) به معنی لقی صفر است، اما در عمل معمولاً به گیربکس‌هایی اشاره دارد که لقی آن‌ها در حد بسیار کم و ناچیز (معمولاً بین ۴ تا ۸ دقیقه قوس) است. این نوع گیربکس‌ها جزو خانواده گیربکس‌های سرووموتور (Servo Gearboxes) طبقه‌بندی می‌شوند، زیرا برای کوپل شدن با سرووموتورها و استپ‌موتورها که نیاز به دقت و تکرارپذیری فوق‌العاده بالایی دارند، طراحی شده‌اند.
لقی (Backlash) چیست؟
لقی به حرکت کوچک و آزاد خروجی گیربکس گفته می‌شود که هنگام معکوس شدن جهت چرخش یا تغییر بار، قبل از اینکه دندانه‌ها کاملاً درگیر شوند، اتفاق می‌افتد. وجود لقی در کاربردهای دقیق، منجر به خطای موقعیت‌یابی، ارتعاشات، سایش و کاهش عمر قطعات می‌شود.
مزایای کلیدی گیربکس زیروبگلش
دقت موقعیت‌یابی فوق‌العاده بالا: این مهم‌ترین مزیت است. گیربکس‌های زیروبگلش تضمین می‌کنند که حرکت موتور بدون تأخیر و خطا به شفت خروجی منتقل شود، که برای کنترل‌های دقیق حرکتی ضروری است.
تکرارپذیری عالی: توانایی بازگشت دقیق و مکرر به یک موقعیت خاص در هر چرخه کاری.
سفتی (Stiffness) بالا: طراحی با لقی کم باعث می‌شود گیربکس در برابر بارهای ناگهانی و تغییرات جهت، سفت‌تر و مقاوم‌تر باشد.
عمر طولانی و کارکرد آرام: کاهش لقی، ضربات دندانه‌ها به یکدیگر را حذف کرده و منجر به کاهش سایش، نویز و لرزش می‌شود.
طراحی فشرده و گشتاور بالا: مانند سایر گیربکس‌های خورشیدی، این مدل‌ها نیز در ابعاد کوچک، گشتاور بسیار بالایی را انتقال می‌دهند.
کاربردهای اصلی
به دلیل دقت فوق‌العاده، این گیربکس‌ها در سیستم‌های کنترل حرکت و اتوماسیون صنعتی کاربرد فراوان دارند:
صنایع رباتیک: در مفاصل و بازوهای روبات‌های صنعتی.
ماشین‌آلات CNC: برای حرکت دقیق محورها و ابزارهای برش.
تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی: در دستگاه‌های دقیق تصویربرداری و جراحی رباتیک.
سیستم‌های ناوبری و تجهیزات فضایی.
انتقال قدرت با سرووموتورها و استپ‌موتورها.
