 |
الکتروموتور:
در تعریف الکترو موتور می توان گفت که وسیله ای است که توانایی تبدیل انرژی الکتریسته را به انرژی جنبشی دارد. موتور تک فاز و موتور سه فاز از انواع آن می باشند. الکتروموتور نوعی ماشین الکتریکی می باشد که عموما برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی در کارخانجات و کارگاه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.این ماشین های الکتریکی که بر مبنای جریان الکترومغناطیسی عملکرد دارند در دسته های گوناگونی طراحی می شوند. این تجهیزات را که در دسته های کلی تر به صورت الکترو موتور سه فاز و الکتروموتور تکفاز موجود هستند، می توان با ویژگی های متفاوت تری در بازار جهانی خریداری نمود. الکتروموتور القایی، الکتروموتور DC، الکتروموتور سنکرون و آسنکرون از جمله انواع پرکاربرد الکتروموتور های صنعتی هستند.اساس و نحوه عملکرد الکتروموتورها با الکترومغناطیس صورت می گیرد. در واقع وقتی ماده ایی که جریان الکتریکی از آن می گذرد تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار می گیرد، از طرف این میدان نیرویی به آن وارد می شود به همین خاطر بیشتر موتورهای الکتریکی به صورت چرخشی هستند. قسمت متحرک که معمولا در داخل موتور قرار می گیرد، روتور نام دارد که شامل شافت نیز می شود. قسمت بدون حرکت آن را استاتور می نامند.
الکتروموتور یا موتور الکتریکی و مشخصات آن:
الکتروموتور یکی از ابزارهای بسیار کاربردی در جهان صنعتی امروز است. در تاریخچه الکتروموتور و نحوه پیدایش آن می توان گفت پس از اختراع باطری در سال ۱۸۰۰ و اختراع میدان مغناطیسی در سال ۱۸۲۰ و الکترو مغناطیس در سال ۱۸۲۵ دانشمندان هم چنان در مواجه با این چالش بودند که الکتروموتور به صورت چرخشی یا مجاور باشد. هم زمان دانشمندان زیادی در صدد اختراع الکترو موتور برآمدند و به علت این که اطلاعاتی از یکدیگر نداشتند هرکدام راه مستقلی را در پیش می گرفتند. اولین دستگاه دوارکه توسط الکترومغناطیس هدایت می‌شد به وسیله دانشمند انگلیسی به نام پیتر بارلو در سال ۱۸۲۲ ساخته شد و پس از آن دانشمندان بسیاری در زمینه ساخت الکتروموتور به تحقیق و بررسی پرداختند تا الکتروموتور به شکل امروز در دسترس ما قرار گیرد.
مشخصات الکتروموتورها:
به منظور افزایش راندمان و استفاده هرچه کارآمد الکتروموتورها، لازم است توجه بیشتری به اطلاعات درج شده بر روی الکتروموتورها نمود و مشخصات با دقت بالاتری بررسی شوند
-
TYPE دربرگیرنده اطلاعات کلی و نوع الکتروموتور است که توسط کمپانی تولیدی بر روی آن درج می شود.
-
KW قدرت توان ورودی با واحد کیلووات
-
HZ فرکانس
-
NO شماره ساخت الکتروموتور
-
A حداکثر جریان مجاز مورد استفاده در الکتروموتور
-
V مقدارولتاژ الکتروموتور
-
RPM دور موتور
-
HP توان خروجی الکتروموتور با واحد اسب بخار
-
IP مقدار درجه حفاظتی الکتروموتور
-
CLASS کلاس عایقی الکتروموتور
-
COS ضریب قدرت الکتروموتور
-
سایز فریم موتور های الکتریکی
هنگام به کارگیری از انواع الکتروموتور دانستن ابعاد دقیق و وزن الکتروموتور می تواند در بهره بردن از آن به نحو احسنت بسیار کمک کننده باشد. به همین دلیل در این حوزه استاندارد هایی در نظر گرفته می شوند و موتور های الکتریکی مطابق با این استاندارد ها که عموما استاندارد NEMA و IEC 60034 می باشند، طراحی می گردند.واردی که در استاندارد NEMA باید در نظر گرفته شوند، عبارتند از اندازه فاصله بین سوراخ های پایه موتور، ارتفاع، طول و قطر شفت موتور، ارتفاع پایه موتور. بر این اساس یک عدد ۳ رقمی به همراه دو حرف انگلیسی در روی پلاک موتور درج می گردد که دو رقم اول، مقدار اندازه ی شفت را تعیین می کنند. رقم سوم نیز، اندازه ی سوراخ بین دو پایه را نشان می دهد.در استاندارد IEC 60034، با یک عدد ۲ یا ۳ رقمی که یکی از حروف S ، M ، L در کنار آن آمده است، مواجه می شویم که عدد اولی اندازه بدنه موتور را مشخص می نماید و از طریق ارتفاع شفت می توان با توجه به جداول تهیه شده استاندارد، سایر ابعاد موتور را بدست آورد.
الکتروموتور ها در کاربری هایی همانند دمنده ها، ماشین آلات و ابزار قدرت، فن ها و پمپ ها مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی الکتروموتورکوچک برای کاربری های سبک تر و نیاز به توان پایین مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع الکتروموتور:
-
الکتروموتور AC
-
الکتروموتور DC
-
الکتروموتور EEX
برندهای الکتروموتور:
الکتروموتور در انواع برندهای گوناگون تولید و روانه بازار می شوند. هم اکنون از محصولات شرکت سرو صنعت می توان، الکترو موتور زیمنس(SIEMENS)، الکترو موتور چینی، الکترو موتور موتوژ و مات، الکترو موتور ABB و بسیاری موارد دیگر را نام برد.
الکتروموتور جریان مستقیم یا الکتروموتور DC:
الکتروموتور کلاسیک جریان مستقیم DC دارای آرميچری از آهنربای الکتریکی است. یک سوییچ گردشی بنام کموتاتور جهت جریان الکتریکی را در هر سیکل دو بار برعکس می‌کند تا آهنرباهای الکتریکی بوجود آمده در آرمیچر، آهنربای دائمی را در بیرون آرمیچر جذب و دفع کنند. سرعت دوران الکتروموتور DC به مجموعه‌ای از ولتاژ و جریان عبوری از سیم پیچهای الکتروموتور و بار قرار گرفته بر روی الکتروموتور یا همان گشتاور ترمزی بستگی دارد سرعت دوران الکتروموتور جریان مستقیم DC وابسته به ولتاژ ورودی و گشتاور آن وابسته به جریان عبوری است. معمولاً سرعت توسط ولتاژ متغیر یا عبور جریان و با استفاده از نوعی کلید تغییر دهنده وضعیت سیم‌پیچها در سیم‌پیچی موتور یا با داشتن یک منبع ولتاژ متغیر، کنترل می‌شود. بدلیل اینکه این نوع از موتور می‌تواند در سرعتهای پایین گشتاوری زیاد ایجاد کند، معمولاً از آن در کاربردهای کششی نظیر لوکوموتیوها استفاده می‌کنند.به هرحال در طراحی کلاسیک محدودیت‌های متعددی وجود دارد که بسیاری از این محدودیت‌ها ناشی از نیاز به جاروبکهایی برای اتصال به کموتاتور است. جنس جاروبکها معمولا از گرافیت میباشد. سایش جاروبکها و کموتاتور، ایجاد اصطکاک می‌کند و هر چه که سرعت دوران الکتروموتور بالاتر باشد، جاروبکها می‌بایست محکمتر فشار داده شوند تا اتصال خوبی را برقرار کنند. نه تنها این اصطکاک منجر به سر و صدای الکتروموتور می‌شود بلکه این امر یک محدودیت بالاتری را روی سرعت دوران ایجاد می‌کند و به این معنی است که جاروبکها نهایتاً از بین رفته نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. اتصال ناقص‌الکتریکی نیز تولید نویز الکتریکی در مدار متصل می‌کند برای حل این مشکلات، با جابجا کردن آهنرباهای دائم با آهنرباهای الکتریکی و با قرار دادن آهنرباهای دائم در روی روتور و سیم پیچ‌ها در روی استاتور به یک طراحی بدون جاروبک می‌رسیم
همچنین آهنرباهای دائم در روی استاتور یک الکتروموتور DC را میتوان با آهنرباهای الکتریکی تعویض کرد. به این نوع الکتروموتورهای میدان سیم پیچی شده میگویند. با تغییر مفدار جریان عبوری از سیم پیچهای استاتور (آهنربای الکتریکی) می‌توانیم نسبت سرعت/گشتاور الکتروموتور را تغییر دهیم اگر سیم پیچی میدان استاتور به صورت سری با سیم پیچی آرمیچر قرار داده شود، یک الکتروموتور گشتاور بالای کم سرعت و اگر به صورت موازی قرار داده شود، یک الکتروموتور سرعت بالا با گشتاور کم خواهیم داشت. می‌توانیم برای بدست آوردن حتی سرعت بیشتر اما با گشتاور به همان میزان کمتر، جریان میدان استاتور را کمتر هم کنیم. این تکنیک برای کشش الکتریکی و بسیاری از کاربردهای مشابه آن ایده‌آل است و کاربرد این تکنیک می‌تواند منجر به حذف تجهیزات یک جعبه دنده متغیر مکانیکی شود. الکتروموتور هاي DC با تحريک مستقل نیز از انواع دیگر الکتروموتورهای جريان مستقيم میباشد اين نوع الکتروموتور ها نيز مانند ساير الکتروموتورهاي DC از مزیت گشتاور بالا در لحظه راه اندازي برخوردار هستند. از دیگر انواع الکتروموتورهای جريان مستقيم میتوان به الکتروموتورهای جریان مستقیم سری، الکتروموتورهای جریان مستقیم شنت و الکتروموتورهای جریان مستقیم کمپوند اشاره کرد.
الکتروموتورهای DC میدان سیم پیچی شده:
یکی از انواع الکتروموتورهای DC میدان سیم پیچی شده، موتور FVTE یا الکتروموتور یونیورسال است. اسم این موتورها از این واقعیت گرفته شده‌است که این الکتروموتور ها را میتوان هم با جریان DC و هم AC بکار برد، اگر چه که اغلب عملاً این موتورها با تغذیه جریان متناوب کار می‌کنند.اصول کار این الکتروموتور ها بر این اساس است که وقتی یک الکتروموتور DC میدان سیم پیچی شده به جریان متناوب وصل می‌شود، جریان هم در سیم پیچی میدان و هم در سیم پیچی آرمیچر (و در میدانهای مغناطیسی منتجه) هم‌زمان تغییر می‌کند بنابراین نیروی مکانیکی ایجاد شده همواره بدون تغییر خواهد بود.در عمل این نوع الکتروموتور بایستی به صورت خاصی طراحی شود تا با جریان متناوب سازگاری داشته باشد (امپدانس و راکتانس بایستی مدنظر قرار گیرند) و الکتروموتور نهایی عموماً دارای کارایی کمتری نسبت به یک الکتروموتور معادل DC خالص خواهد بود مزیت این الکتروموتور ها این است که میتوان POGH تغذیه AC را روی الکتروموتورهایی که دارای مشخصه‌های نوعی الکتروموتورهای DC هستند بکار برد، خصوصاً اینکه این الکتروموتور ها دارای گشتاور راه اندازی بسیار بالا و طراحی بسیار جمع و جور در سرعتهای دوران بالا هستند جنبه منفی این نوع الکتروموتور ها تعمیر و نگهداری مشکل و قابلیت اطمینان پایین آنهاست که به علت وجود کموتاتور ایجاد می‌شود و در نتیجه این الکتروموتور ها به ندرت در صنایع مشاهده می‌شوند، اما عمومی‌ترین موتورهایFG AC در دستگاه‌هایی نظیر مخلوط کن و ابزارهای برقی خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ساختمان الکترو موتور DC:
از سه قسمت اصلی تشکیل می‌شود این سه قسمت به ترتیب روتور، استاتور و جاروبک و نگهدارنده جاروبک است. استاتور موجود در موتور دی سی از اجزای مختلفی تشکیل‌شده است که سیم‌پیچ میدانی موجود در استاتور خود به دو نوع سیم‌پیچ سری و شنت طبقه‌بندی می‌گردد. همچنین از دیگر اعضای اصلی استاتور موتور DC فریم موتور و همچنین هسته موجود در استاتور میباشد. در موتورهای DC استاتور بزرگ‌تری وجود داشته و قطب کمکی و همچنین سیم‌پیچ جبران‌کننده نیز بر اجزای تشکیل‌دهنده استاتور اضافه می‌شود. مورد بعدی که از اجزای مهم موتور دی سی به‌حساب می‌آید و روتور موتور دی سی یا همان آرمیچر است روتور به‌عنوان قسمت چرخنده و گردان موتور دی سی به‌حساب می‌آید و اجزای تشکیل‌دهنده روتور هسته سیم‌پیچی و یاتاقان‌های موجود در روتور هستند. جاروبک یکی دیگر از اجزای تشکیل‌دهنده موتور DC است که وظیفه انتقال جریان وجود به کلکتور گردان را دارد درواقع در موتور دی سی جاروبک و کلکتور وظیفه دارد تا گشتاور موجود در موتور را یکسو نمایند.
قدرت موتور های الکتریکی DC:
قدرت (گشتاور) موتورهای الکتریکی را می توان با توجه به مقدار ولتاژ و طول سیم استاتور تعیین کرد. در حقیقت هر چه میزان سیم پیچی روی استاتور بیشتر باشد(سیم طولانی تر باشد) میدان مغناطیسی توانایی بیشتری دارد و الکتروموتور نیز قدرت بیشتری برای گردش خواهد داشت.
کاربرد الکتروموتور DC:
کاربری الکتروموتور DC تقریبا تمامی صنایع را در بر می گیرد ساخت هیچ وسیله ای بدون استفاده و بهره گیری از الکتروموتور امکان پذیر نمی باشد بنابراین در تمامی کارخانه ها و صنایع الکتروموتور کاربرد دارد. هر دستگاهی که به کار تولید می پردازد از الکتروموتور بهره می گیرد و به نوعی با آن سرو کار دارد. هر وسیله ایی که ساخت بشر است به نوعی الکتروموتور در ساخت آن دخیل بوده است.
یکی از انواع موتورهای مورد استفاده در مصارف مختلف صنعتی و عمومی است که کاربردهای زیادی دارد. به عنوان مثال موتور سر در آسانسور یک الکتروموتور DC است یا اینکه در شهربازی موتور DC بسیار استفاده شده است الکتروموتور DC در حقیقت یک موتور Direct Current است. الکتروموتور کوچک در سایز ها و شکل های گوناگون در بازار در دسترس مصرف کنندگان گرامی می باشد.
سوال هایی که در هنگام فروش الکتروموتور DC باید به آن پاسخ دهد و از آن ها اطلاع داشته باشد:
- الکتروموتور DC تحت کدام شرایط محیطی مورد استفاده قرار می گیرد؟
- الکتروموتورDC نیاز به چه شرایط حفاظتی دارد؟
- الکتروموتورDC چگونه تنظیم می شود؟
- کاربری ما به چه میزانی از قدرت نیازمند است؟
- کاربری ما به چه میزان چرخش الکتروموتور نیازمند است؟
معرفی الکتروموتور DC سری (Series):
الکتروموتور های DC سری(Series) دارای گشتاور راه انداز بالا بوده و از این رو در صنایعی که به گشتاور راه اندازی بالا نیازاست مانند جرثقیل ها، بالابرهیدرولیک، پرس ها ی ضربه ای، آسانسور و ... مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این نوع الکتروموتور در لوکوموتیوهای شهری ( مترو و تراموا ) استفاده می شود که به آن اصطلاحا موتور کششی یا اصطکاکی (Traction Motor) گفته می شود.
الکتروموتور DC شانت (Shunt):
الکترو موتور های DC شانت یا موازی دارای گشتاور حرکتی حداکثر در دور نامی می باشد.
به همین خاطر در کاربردهایی چون هواکش های صنعتی و دمنده ها مورد استفاده قرار می گیرد.
این نوع موتورها نباید در زیر بار سنگین راه اندازی شوند چون جریان آرمیچر آنها بیش از حد بالارفته و به موتور صدمه وارد می شود.
الکتروموتور DC مرکب (Compound):
در الکتروموتور های کمپوند خصوصیات موتور سری و شانت وجوددارد و شامل دو دسته هستند
الکتروموتور DC کمپوند اضافی :
این نوع الکتروموتور در مواردی به کار می رود که خصوصیات موتور سری لازم باشد ولی با برداشتن بار ، موتور غیر قابل مهار نشود و دور آن خیلی بالا نرود
مانند دستگاه های تراش که در هر دوره کاری بی بار شده و مجددا زیر بارقرارمی گیرد در صنایع مختلف معمولا به جای استفاده از الکتروموتور کمپوند اضافی که طراحی آن شبیه الکتروموتور های سری DC است استفاده می شود.
الکتروموتور DC کمپوند نقصانی :
در بارهای کمتر از بارهای نامی و مواردی که به در آن ها به سرعتی ثابت نیاز باشد از موتورهای کمپوند نقصانی استفاده می گردد که از این موتورها معمولا در آزمایشگاه ها برای تامین دور ثابت استفاده می شود.
|
|
|
||
|
|
|
در صورت داشتن هر گونه سوال با کارشناسان سرو صنعت تماس بگیرید:
|
