موتور الکتریکی AC فاز شکسته، موتور القایی تکفازی است که دو سیم پیچی استاتور دارد. سیم پیچی اصلی (M) و سیم پیچی کمکی راه اندازی (A) مدار فاز شکسته
این دو سیم پیچی در استاتور ۹۰ درجه ی الکتریکی از هم فاصله دارند , و سیم پیچی کمکی به صورتی طراحی شده که در سرعت معینی به وسیله ی کلید گریز از مرکز از مدار خارج می شود . طرح سیم پیچ کمکی طوری است که نسبت مفاومت به راکتانس آن بیشتر از سیم پیچی اصلی است , به طوری که فاز جریان سیم پیچی کمکی از فاز جریان سیم پیچی اصلی جلوتر است. معمولا این نسبت R/X بزرگتر با استفاده از سیم های نازک تر در سیم پیچی کمکی به وجود می آید . به کار بردن سیم های نازک تر در سیم پیچی کمکی از این جهت مجاز است که این سیم پیچی تنها در راه اندازی به کار می رود و همیشه حامل جریان نیست .
چون جریان سیم پیچی کمکی نسبت به جریان سیم پیچی اصلی پیشفاز است , میدان مغناطیسی BA قبل از میدان مغناطیسی اصلی BM به ماکزیمم می رسد . چون ابتدا BA ماکزیمم می شود و بعد BM , میدانت مغناطیسی در جهت پاد ساعتگرد می چرخد . به عبارت دیگر , سیم پیچی کمکی باعث می شود که یکی از دو میدان مغناطیسی دوار و ناهم جهت استاتور از دیگری بزرگتر شود و گشتاور راه اندازی خالص دیگر صفر نباشد.
مشخصه ی گشتاور- سرعت موتور فاز شکسته به صورت زیر می باشد:
گشتاور سرعت فاز شکسته
در شکل زیر نمودار برش خورده یک موتور فاز- شکسته نشان داده شده است. سیم پیچی اصلی و کمکی را به سادگی می توان دید ( سیم پیچی های کمکی سیم های نازک تر دارند ), کلید گریز از مرکز که هنگام رسیدن موتور به سرعت کار عادی سیم پیچ کمکی را از مدار قطع ( خارج ) می کند نیز در شکل دیده می شود.
الکترو موتور برش خورده فاز شکسته
درموتورهای القایی فاز- شکسته جریان سیم پیچی کمکی همواره قبل از جریان سیم پیچی اصلی ماکزیمم می شود , جهت چرخش موتور به این بستگی دارد که زاویه ی فضایی میدان مغناطیسی سیم پیچی کمکی ۹۰درجه جلوتر یا ۹۰ درجه عقب تر از زاویه ی میدان مغناطیسی اصلی قرار گرفته باشد. چون تنها با تعویض اتصالات سیم پیچی کمکی می توان این زاویه را تغییر داد , جهت چرخش موتور را می توان با جابه جا کردن اتصالات سیم پیچی کمکی عکس کرد, بی ان که سیم پیچی اصلی تغییر داده شود.
کاربرد الکترو موتور ACفاز شکسته
گشتاور راه اندازی موتورهای فاز- شکسته متوسط و جریان راه اندازی آنها نسبتا کم است. این موتورها در کاربردهایی نظیر پنکه , دمنده ها و پمپ های گریز از مرکز , که گشتاور راه اندازی خیلی زیادی لازم ندارند به کار میروند . این موتورها دراندازه های کمتر از یک اسب بخار یافت می شوند و کاملا ارزان قیمت هستند.
|